Giới thiệu
Trong những năm gần đây, gout, vốn được xem như bệnh của đàn ông trung niên hoặc người lớn tuổi, đang gia tăng nhanh chóng ở nam giới Việt Nam trong độ tuổi 20 đến 30. Một bệnh lý viêm khớp do tích tụ axit uric trong máu, bệnh gout gây ra những cơn đau khớp dữ dội, đặc biệt ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Sự thay đổi trong thói quen ăn uống, đặc biệt tại các buổi tụ họp xã hội, là một trong những yếu tố thúc đẩy sự xuất hiện của bệnh này ở nhóm tuổi trẻ hơn. Bài viết này sẽ khám phá nguyên nhân chính, các biện pháp phòng ngừa và chiến lược điều trị giúp duy trì sức khỏe khớp lâu dài cho nam giới trẻ Việt Nam.
Nguyên nhân chính của bệnh gout ở nam giới trẻ Việt Nam
Gout phát sinh từ sự tích tụ axit uric trong máu (hyperuricemia), một chất thải bình thường của cơ thể hình thành khi chuyển hóa purin – một hợp chất có nhiều trong thức ăn. Khi axit uric không được đào thải hiệu quả, nó kết tinh lại trong khớp và gây viêm đau.
– Chế độ ăn giàu purin: Ở Việt Nam, những món ăn như các loại hải sản, nội tạng động vật (gan, lòng, dạ dày), cá mòi, tôm, cua rất phổ biến trong các bữa ăn và tiệc tùng. Chúng chứa nhiều purin, làm tăng mức axit uric trong cơ thể.
– Tiêu thụ rượu bia, đặc biệt là bia: Bia là đồ uống rất được ưa chuộng trong các cuộc họp mặt, cà phê, hoặc nhậu nhẹt ở nam giới trẻ. Bia không chỉ chứa purin mà còn làm giảm khả năng đào thải axit uric qua thận, khiến nồng độ axit uric trong máu tăng cao.
– Yếu tố di truyền: Một số người có cơ địa hoặc gen di truyền khiến thận kém đào thải acid uric, làm tăng nguy cơ mắc gout dù không ăn uống quá nhiều thức ăn giàu purin.
– Đóng góp của các yếu tố khác: Tình trạng mất nước (do uống nhiều rượu, ít uống nước lọc), sử dụng thức uống có nhiều đường (nước ngọt có ga, nước trái cây ngọt) cũng làm tăng nguy cơ gout do ảnh hưởng trên quá trình đào thải axit uric.
Trường hợp minh họa: Anh Minh, 28 tuổi, được chẩn đoán gout
Anh Minh thường xuyên tham gia các buổi ăn uống cùng bạn bè với các món lẩu hải sản, nội tạng, và uống bia. Sau vài lần có biểu hiện đau nhói, sưng tấy khớp ngón chân cái, anh đi khám và được chẩn đoán gout. Bác sĩ đã tư vấn anh về thay đổi chế độ ăn, tăng cường uống nước và dùng thuốc kiểm soát nồng độ axit uric.
Những hiểu lầm và thói quen gây hại khiến gout gia tăng
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều sản phẩm thảo dược được quảng cáo như “thuốc giải độc gout” không rõ nguồn gốc, hứa hẹn chữa khỏi bệnh nhanh chóng mà không dựa trên bằng chứng khoa học. Sử dụng những sản phẩm này có thể khiến bệnh trở nên nghiêm trọng hơn hoặc làm chậm trễ việc điều trị chính thống.
Nhiều người còn nhầm lẫn rằng chỉ cần giảm ăn thịt đỏ là đủ, trong khi các loại hải sản và nội tạng giàu purin cũng cần phải hạn chế.
Ngoài ra, việc không chú ý đến việc duy trì đủ nước cũng làm giảm hiệu quả đào thải axit uric, tạo điều kiện tái phát các cơn gout.
Biện pháp phòng ngừa và chiến lược điều trị cho sức khỏe khớp lâu dài
– Hạn chế thực phẩm giàu purin: Giảm mức tiêu thụ hải sản như tôm, cua, ghẹ, đặc biệt là các món lẩu, hot pot có nước dùng đậm đặc từ xương và hải sản. Nội tạng động vật cũng nên tránh hoặc ăn rất ít.
– Thay thế đồ uống: Thay beer bằng nước lọc hoặc trà không đường để giúp cơ thể giữ đủ nước và giảm tải cho thận. Hạn chế đồ uống có đường và nước ngọt đóng chai.
– Ăn đa dạng thực vật và chất đạm nạc: Tăng cường rau xanh, trái cây tươi và các nguồn protein ít purin như thịt gà, thịt bò nạc, trứng, đậu phụ để cân bằng dinh dưỡng.
– Kiểm soát cân nặng và vận động: Thừa cân làm tăng nồng độ axit uric và nguy cơ gout. Vận động nhẹ nhàng, duy trì cân nặng hợp lý sẽ giúp giảm bớt triệu chứng gout.
– Tuân thủ điều trị y khoa: Người bệnh cần dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ để kiểm soát nồng độ axit uric, tránh các cơn đau và biến chứng lâu dài. Không tự ý ngưng thuốc khi cảm thấy đỡ.
– Khám sức khỏe định kỳ: Theo dõi nồng độ axit uric qua các xét nghiệm máu hàng năm sẽ giúp phát hiện sớm và có biện pháp can thiệp kịp thời.
Kết luận
Sự gia tăng của bệnh gout ở nam giới trẻ tuổi Việt Nam phản ánh tác động lớn của thói quen ăn uống và sinh hoạt hiện đại, đặc biệt các món ăn giàu purin và thói quen uống bia trong các buổi tụ họp xã hội. Việc hiểu đúng về nguyên nhân, tránh những thói quen gây hại, áp dụng các biện pháp phòng ngừa đúng đắn cùng việc tuân thủ điều trị y khoa sẽ giúp kiểm soát bệnh hiệu quả, ngăn ngừa các cơn đau khớp và bảo vệ sức khỏe thận lâu dài. Việc theo dõi định kỳ nồng độ axit uric và thay đổi lối sống từ sớm chính là chìa khóa để giảm thiểu gánh nặng của gout trong tương lai đối với thế hệ trẻ Việt Nam.
